Ψυχική αιτιοκρατία ή ελεύθερη βούληση;
Ψυχολογία
Η «Θεωρία της Αποπλάνησης» και το «Πρώτον Ψεύδος»
Ο Freud, επηρεασμένος από τον Charcot, αναγνώρισε στα υστερικά τραύματα ένα κρυφό ψυχικό νόημα. Προκειμένου να αναλύσει την αιτιακή σχέση μεταξύ του βιώματος, τραύματος, αποστροφής και υστερίας ανέπτυξε αρχικώς την «Θεωρία της Αποπλάνησης». Σύμφωνα με αυτή μια πρώιμη (προ-εφηβική) σεξουαλική εμπειρία που ξάφνιασε το παιδί στο μέτρο που δεν το επιθυμούσε και δεν το περίμενε, του δημιούργησε ένα ψυχικό τραύμα. Στον πυρήνα αυτής της θεωρίας υπάρχει μια πράξη οργανωμένη γύρω από τη φυσική και ψυχολογική βία η οποία βρίσκεται στην καρδιά της σχέσης μεταξύ δήμιου και θύματος, κυρίαρχου και κυριαρχημένου. Continue reading
Άγχος Συνείδησης
Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή. Το Υπερεγώ δημιουργείται μέσω μιας ταύτισης με το πατρικό πρότυπο. Κάθε τέτοια ταύτιση έχει το χαρακτήρα αποσεξουαλικοποίησης ή και μετουσίωσης. Τα ερωτικά συστατικά μετά τη μετουσίωση δεν έχουν πλέον τη δύναμη να δεσμεύσουν ολόκληρη τη καταστροφικότητα που προστέθηκε και αυτή ελευθερώνεται ως τάση για καταστροφή και επιθετικότητα. Έτσι το Υπερεγώ (Ιδανικό) λαμβάνει το σκληρό του χαρακτήρα, το επιτακτικό του πρέπει. Continue reading
Είμαστε οι έρωτές μας
Παρόλο της εμπλοκής της λογικής στην διαδικασία επιλογής συντρόφου το άτομο συνεχίζει να επενδύει στα αντικείμενα που του υποδεικνύει το Αυτό οδηγούμενο από τις ερωτικές τάσεις. Ανάλογα με τη ωριμότητά του το άτομο, αφού λάβει γνώση από τις επενδύσεις αντικειμένου, είτε τις ανέχεται είτε προσπαθεί να τους αντισταθεί μέσω της διαδικασίας της απώθησης. Continue reading
Θυμάσαι; Όχι, αλλά πράττω
Ο Φρόυντ στο κείμενο του “Ανάμνηση, Επανάληψη, Επεξεργασία” αναφέρει ότι “Ο αναλυόμενος δεν θυμάται απολύτως τίποτα από όσα έχει λησμονήσει και απωθήσει, αλλά τα πράττει. Δεν τα αναπαράγει ως ανάμνηση αλλά ως πράξη, τα επαναλαμβάνει, δίχως φυσικά να γνωρίζει ότι τα επαναλαμβάνει”. Καταλαβαίνουμε συνεπώς ότι αυτός είναι ο τρόπος του να θυμάται. Continue reading
Είσαι «άνθρωπος μικρός, κοινός».
Σε φωνάζουν ανθρωπάκο, κοινό άνθρωπο. Λένε πως χάραξε n εποχή σου, n «εποχή τoυ κοινού ανθρώπου». Μα δεν είσαι εσύ που το λες, ανθρωπάκο. Το λένε εκείνοι, οι αντιπρόεδροι των μεγάλων εθνών, Οι εργατοπατέρες, οι μετανιωμένοι γιοι των αστών, οι πολιτικοί και οι φιλόσοφοι. Continue reading
Theory of Entanglement
The idea that relationship is the defining of everything in space and time.
Entanglement started as a characteristic trait of quantum mechanics, when pairs of particles are generated or interact in ways such that the quantum state of each particle cannot be described independently of the other, even when the particles are separated by a large distance.
Now there is evidence that affects the “wider” macroscopic world and even applies to consciousness and feelings.
Η γυναίκα μάγισσα
Ο Λιαντίνης στο έργο του «Γκέμμα» προσφέρει μια άλλη ερμηνεία του μύθου της Κίρκης, καταφέρνοντας να ξεθάψει κρυμμένα νοήματα και συμβολισμούς ανάμεσα από τις γραμμές της Οδύσσειας.
Η ιστορία ίσως να μην ήταν ακριβώς έτσι, μας λέει. Τα γεγονότα ενδέχεται να ήταν διαφορετικά. Ο Όμηρος όμως τα έντυσε με τέτοιο τρόπο ώστε είτε γυμνά είτε συγκαλυμμένα μετά από επεξεργασία να αφήνουν όμοια συμπεράσματα: Όταν τη γυναικεία ομορφιά τη συνοδεύει δύναμη νόησης, η γυναίκα μετατρέπεται σε μάγισσα ικανή να σαγηνεύει τους άνδρες και να τους θέτει υπό τον έλεγχό της. Μόνη ελπίδα αντίστασης καθίσταται η Οδύσσεια οξυδέρκεια, διαθέσιμη σε έναν κάθε ένα εκατομμύριο πολλών.
Το μεγάλο ταξίδι του Δάντη
Λίγες ημέρες πριν το πάσχα του 1300, ο Δάντης ξεκίνησε το ταξίδι του στην ανθρώπινη ψυχή. Το ταξίδι του αυτό χωρίζεται σε τρεις χωροχρονικές ενότητες: πρώτα «Κόλαση», έπειτα «Καθαρτήριο» και τέλος «Παράδεισος». Όλα όσα βίωσε και είδε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του τα αφηγήθηκε ποιητικά στο έργο του «Θεία Κωμωδία», ένα έργο ολάκερο συμβολισμός. Continue reading
Ο Ηρωικός
«Η ζωή είν’ ένας διαρκής αγών, μία αδιάκοπος, χωρίς τέρμα και χωρίς σταμάτημα, μάχη εναντίον της φύσεως, εναντίον των άλλων ανθρώπων, εναντίον του εαυτού μας…
Ο ηρωικός ‘Ανθρωπος αποτελεί ο ίδιος κέντρον του εαυτού του, ελεύθερος εις την απομόνωσίν του, αριστοκρατικός με την απόστασιν εις την οποίαν κρατεί τους άλλους, απτόητος με το θάρρος της προσωπικής του γνώμης και της προσωπικής του ευθύνης, υπερήφανος μέσα εις το άβατον τέμενος της μοναξιάς του. Δι’ αυτό δεν καταδέχεται να φθονεί, μήτε να παραβγαίνει με τους άλλους· δεν χρειάζεται να βεβαιώνει εις τον εαυτό του μ’ αυτό το μέσον, με την εξωτερικήν αναγνώρισίν του δηλαδή, την υπεροχήν του…
Γνωρίζει, ότι σημασίαν δεν έχει το περιεχόμενον των ιδεών ενός ανθρώπου, αλλ’ η ψυχική δύναμις με την οποίαν τας κατέκτησε και τας κατέχει, όχι το τι πιστεύεις, αλλά το πώς πιστεύεις ό,τι πιστεύεις…
Υπερήφανος είναι, όχι εγωιστής. Δι’ αυτό σπαταλά τον εαυτό του. Η ευτυχία του είναι να δαπανά, ακριβέστερον ακόμη: να δαπανάται»
Ιωάννης Συκουτρής
H «Άλκηστις» του Ευριπίδη και η συνειδητότητα του ζην
Το περασμένο Σάββατο, 29 Ιουλίου, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου το έργο του Ευριπίδη «Άλκηστις» σκηνοθετημένο από την Κατερίνα Ευαγγελάτου. Πρόκειται για το πιο αινιγματικό έργο του τραγικού ποιητή, που αμφιταλαντεύεται μεταξύ σάτιρας και τραγικότητας, θίγοντας μεγάλα θέματα, όπως τον θάνατο, τη δειλία, την αξιοπρέπεια και την αξία της ζωής, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.
Continue reading
Ζήτω οι Nickelback
Δεν είναι μυστικό ότι τα τελευταία χρόνια είναι πολύ της μόδας να “μισείς” τους Nickeback. Φυσικά είναι αναμενόμενο μερικά συγκροτήματα να μην αρέσουν στο ευρύ κοινό, αλλά αυτό που δεν μπορούσα να καταλάβω είναι πως γίνεται να “μισεί” ένα άκρως επιτυχημένο εμπορικά συγκρότημα που έχει πουλήσει πάνω από 50 εκατομύρρια δίσκους παγκοσμίως, ήταν έξι φορές υποψήφιο στα βραβεία Grammy για “καλύτερο album της χρονιάς” και “καλύτερο rock album” και τα videoclips του στο youtube έχουν εκατοντάδες εκατομμύρια views. Continue reading
Ο Φρόυντ για τη θρησκευτικότητα
Μέσα στο τεράστιο έργο του, ο Φρόυντ ασχολήθηκε εκτενώς και με τη θρησκευτικότητα. Η έρευνά του στόχευε στην αποκάλυψη των αιτιών της δημιουργίας αισθημάτων θρησκευτικότητας στους ανθρώπους, στον τρόπο λειτουργίας της εκκλησίας ως ομάδα και στα συναισθηματικά δυναμικά που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών της. Τα αποτελέσματα της μελέτης του και οι απόψεις του περιλαμβάνονται στα βιβλία του “Πολιτισμός ως πηγή δυστυχίας”, “Το μέλλον μιας αυταπάτης” και “Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ”. Continue reading
Η ανατομία του ψυχικού οργάνου
Αντικείμενο στοχασμού εδώ και χιλιάδες χρόνια, η ανατομία της ανθρώπινης ψυχής παραμένει έως και σήμερα ένα μυστήριο. Κατά την προσωπική μου άποψη τα μοντέλα τα οποία πρέπει να μελετηθούν αρχικώς από κάθε ενδιαφερόμενο επί του θέματος είναι αυτό του Πλάτωνα, που αναλύεται στο έργο του “Φαίδωνας”, αυτό του Αριστοτέλη που παραθέτεται στο έργο του “Περι Ψυχής” καθώς και αυτό του Φρόυντ που παρουσιάζεται στο βιβλίο του “Πολιτισμός ως πηγή δυστυχίας”. Continue reading
Ο καλλιτέχνης
Ο δρόμος που οδηγεί από τη φαντασία στην πραγματικότητα είναι ο δρόμος της τέχνης. Continue reading
Ο μηχανισμός της προβολής
Το μικρό παιδί χρειάζεται βοήθεια από τους γονείς του στο να συλλάβει, να οργανώσει, να αξιοποιήσει τα ερεθίσματα που δέχεται από το εξωτερικό περιβάλλον, για να μπορέσει να κατακτήσει την ενότητα εκείνη που θα του προσφέρει την ψυχική ισορροπία, αλλά και την υγιή σύνδεση μεταξύ της πραγματικότητάς και του εαυτού του. Continue reading
Η ανθρώπινη ύπαρξη και το μηδέν
Ο Πολ Βαλερύ είχε πει: γεννήθηκα πολλοί και θα πεθάνω ένας.
Ο πολύτιμος χρόνος των ώριμων ανθρώπων
«Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ’ ό,τι έχω ζήσει έως τώρα…
Η ιερή νόσος
Η μελαγχολία είναι ένα από τα συχνότερα θέματα προς εξέταση των περισσότερων επιστημών που απαρτίζουν τη δυτική σκέψη, της ιατρικής, της ψυχολογίας, της φιλοσοφίας αλλά και των καλών τεχνών. Κατά την παράδοση, αποτέλεσμα ψυχικού ή και σωματικού πόνου, η μελαγχολία, θεωρείται από την αρχαιότητα στοιχείο του χαρακτήρα όσων ξεχωρίζουν.