Είναι η εμορφιά ή αλλιώς το κάλλος, χαρακτηριστικό άξιο για να θαυμάζεται αυτό καθεαυτό;

Πριν στοχαστούμε οι ίδιοι πάνω στο ερώτημα, ας δούμε τι αναφέρει ο Πλάτων στο έργο του “Φαίδρος”.

“Ταῦτα μὲν οὖν μνήμῃ κεχαρίσθω, δι᾽ ἣν πόθῳ τῶν τότε νῦν μακρότερα εἴρηται· περὶ δὲ κάλλους, ὥσπερ εἴπομεν, μετ᾽ ἐκείνων τε ἔλαμπεν ὄν, δεῦρό τ᾽ ἐλθόντες κατειλήφαμεν αὐτὸ διὰ τῆς ἐναργεστάτης αἰσθήσεως τῶν ἡμετέρων στίλβον ἐναργέστατα. ὄψις γὰρ ἡμῖν ὀξυτάτη τῶν διὰ τοῦ σώματος ἔρχεται αἰσθήσεων, ᾗ φρόνησις οὐχ ὁρᾶται-δεινοὺς γὰρ ἂν παρεῖχεν ἔρωτας, εἴ τι τοιοῦτον ἑαυτῆς ἐναργὲς εἴδωλον παρείχετο εἰς ὄψιν ἰόν-καὶ τἆλλα ὅσα ἐραστά· νῦν δὲ κάλλος μόνον ταύτην ἔσχε μοῖραν, ὥστ᾽ ἐκφανέστατον εἶναι καὶ ἐρασμιώτατον.“

(Αυτά μεν λοιπόν τα είπαμε τώρα μακρότερα του δέοντος χαριζόμενοι εις την ανάμνηση και ποθησάντες τα παρελθόντα. Όσον δια το κάλλος, καθώς είπαμε, αυτό έλαμπε ευρισκόμενο μεταξύ των άλλων ουσιών εις τον ουρανό, και όταν κατήλθαμε εδώ εις την γη το διακρίναμε φανερώτατα να στίλβη με την πλέον καθαρή αίσθησή μας. Πράγματι ο οφθαλμός παρουσιάζεται εις ημάς ως το οξύτατο εργαλείο των σωματικών αισθήσεων, αλλά αυτός δεν δύναται να δει την φρόνηση. Διότι η περίσκεψη θα παρείχε δεινούς έρωτες εάν παρουσίαζε φανερό εις την όραση είδωλο ιδικό της. Επίσης δεν δύναται να δει ο οφθαλμός και τις άλλες ουσίες, όσες είναι σε μας εραστές, τώρα δε μόνον το κάλλος έσχε το προνόμιο τούτο να είναι φανερώτατον και αξιεραστότατο.)

Το κάλλος, δηλαδή μας λέει ο Πλάτων, είναι το μόνο από τις ουράνιες ουσίες που μπορεί να γίνει αντιληπτό μέσω της όρασης.

Στο έργο του “Συμπόσιον”, δια στόματος Σωκράτη ενώ περιγράφει τους ενδοκοσμικούς αναβαθμούς όπως του τους μετέφερε η Διοτίμα, αναφέρει για το αισθητό κάλλος ότι είναι μεθέξει καλόν.

Τι μας λέει δηλαδή ο Πλάτων; Ότι το αισθητό κάλλος είναι απλά ένα μέσο; Και αν ναι, μέσο για ποιον προορισμό;

Σύμφωνα λοιπόν με τον Πλάτων, το κάλλος το οποίο είναι το μόνο από τις ουράνιες ουσίες που μπορεί να γίνει αντιληπτό με τις αισθήσεις είναι το μέσο μετάβασης του θεατή από τον κόσμο της ύλης (Φαινομενικό κόσμο) στον κόσμο των ιδεών (Πραγματικό κόσμο).Ο θεατής μέσω της όρασης συμμετρικών όμορφων σωμάτων αναγνωρίζει και αντιλαμβάνεται την ιδέα του Ωραίου. Πρόκειται για την πρώτη καθολική συνειδητότητα του ατόμου στην πορεία του προς τη θέαση του Αγαθού. Μα τι μεγαλειώδες αυτό που ειπώθηκε τώρα. Η εμορφιά δεν είναι από τη φύση της καλή ούτε πρέπει να στοχεύεται αυτή καθεαυτή αλλά γίνεται καλή λόγω της μέθεξής της στο Αυτοκαλόν, δηλαδή τη νοητή ιδέα του Ωραίου.

ΑΓ